Kapadokya Üniversitesi Mustafapaşa Yerleşkesinde düzenlenen “Ömür Ceylan ile Alev Alatlı Bize Yön Veren Metinler” programının bu ayki konuğu, 2019 yılı Türkiye Bilimler Akademisi Üstün Başarılı Genç Bilim İnsanı Ödülü sahibi, Türk Dil Kurumu Bilim Kurulu Üyesi ve Sakarya Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Ozan Yılmaz oldu. Programda, Türk kültürü, söz varlığı, yemek ve giyim kuşam kültürü ile ilgili literatür çerçevesinde kapsamlı değerlendirmelerde bulunuldu.
Prof. Dr. Yılmaz, “Bize Yön Veren Metinler” projesini hazırlarken batıya yön veren metinlerden haberdar olduğunu ve projede sözlükçülük, giyim kuşam, yeme-içme kültürü gibi alanlarda danışmanlık yaptığını belirtti. Alanla ilgili doğru araştırmacılara ulaşmanın ve metinlerdeki kültürel detayları aktarmanın kendisi için önemli olduğunu ifade etti.
Programda Osmanlı dönemi yemek kültürüne dair literatür örnekleri incelendi. 15. yüzyılda Şirvanlı Mahmut’un “Osmanlı Mutfağı” adlı eseri, dönemin saray yemekleri ve tariflerini günümüze aktaran ilk kapsamlı yemek kitabı olarak öne çıkıyor. Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi, sadece seyahat notları değil, farklı bölgelerdeki yemek çeşitliliğini ve yöresel mutfak kültürünü belgeleyen önemli bir kaynak olarak değerlendirildi.
19. yüzyılda Mehmet Kamil’in “Melceü’t Tabbain” adlı eseri, saray mutfaklarında uygulanan pişirme tekniklerini, malzeme kullanımını ve dönemin sofistike sofralarını detaylı biçimde aktarıyor; adı “Aşçıların Sığınağı” olarak da bilinen bu eser hem saray aşçılarının rehberi hem de İngilizceye çevrilmiş ilk Osmanlı yemek kitaplarından biri olarak literatürde özel bir yere sahip. Prof. Dr. Yılmaz, bu eserlerin Osmanlı yemek kültürünü hem saray hem halk açısından yansıttığını ve günümüz mutfak kültürüne ışık tuttuğunu vurguladı.
Giyim kuşam kültürü alanında Prof. Dr. Yılmaz, padişahların, askerlerin ve esnafın giyim tarzlarını belgeleyen eserlerden örnekler sundu. Elbise-i Atika adlı çalışma, Osmanlı dönemi kıyafetlerini albüm formatında derleyerek dönemin saray ve halk giyim kültürünü görsel olarak günümüze taşıyor. Reşat Ekrem Koç’un Türk Giyim Kuşam Sözlüğü ise farklı sosyal sınıfların giyim alışkanlıklarını, dönemsel değişimleri ve süslenme kültürünü detaylı biçimde ele alıyor. Yılmaz, bu eserlerin yalnızca kıyafetleri belgelemekle kalmadığını, aynı zamanda Osmanlı toplumunun sosyal yapısını, statü göstergelerini ve dönemin estetik anlayışını da yansıttığını vurguladı.
“Bize Yön Veren Metinler” projesi kapsamında gerçekleştirilen program, Türk kültürü alanındaki çalışmaların ele alındığı bir bölüm olarak tamamlandı. Program, önümüzdeki ay farklı bir konuğun katılımıyla yeni bir bölümle izleyicilerle buluşmaya devam edecek.
