19. yüzyılın çalkantılı döneminde yetişen fikir adamı Tunuslu Hayreddin Paşa, “En Emin Yol” (Akvemü’l-Mesâlik) adlı eseriyle tarihe not düşüyor; sanayi devrimini yaşamış dünyanın hızla değişen rotasına karşı Osmanlı’nın nasıl bir tavır alması gerektiğini ortaya koyuyordu. Önce Arapçası, sonra bizzat kendisi tarafından yapılan Fransızca tercümesi ve ardından Türkçesi yayımlanan eser, sömürgecilik kıskacındaki toplumlara tutunacak bir “sağlam dayanak noktası” göstermesi sayesinde kısa süre içinde İstanbul’dan fark edilmiş ve “Osmanlı Aydınlanması”nın rehberlerinden biri olmuştur.
Leon Carl Brown’ın 1967 tarihli The Surest Path adlı İngilizce çevirisi esas alınarak hazırlanan eser, Cemil Meriç’in vasiyetiyle Alev Alatlı’nın notlandırarak başlattığı çevirinin Şehabettin Yalçın’ın katkısıyla tamamlanmasıyla, İz Yayıncılık tarafından yapılan yeni baskısıyla okura yeniden sunuluyor.
Cemil Meriç’in vasiyeti ve Alev Alatlı’nın mirasıyla hayat bulan bu eser, sadece bir tercüme değil; modern dünyanın meydan okumaları karşısında kendi duruşunu arayan her okur için bir düşünce çağrısı olma niteliğini taşıyor.
