Küreselleşme, Ekonomi ve Diğer Hususlar

Malezyalılaştıramadıklarımızdan Mısınız?

Teşbihte hata olmaz da, ya art niyette? Geçen Pazar, Reuters, Malezya Federasyonu başkenti Kuala Lumpur’dan bir haber geçmiş. Şöyle, “…bir İslamcı parti tarafından yönetilen bir Malezya eyaleti, oruç ayı Ramazanda yeme, içme, tütün yasağına aldırmayan (“ignore”) Müslümanları yakalamak için “meraklı turşucu bir manga” (“a snoop squad”) oluşturdu… Pazartesi günkü “New

Daha Fazla »

Yenik Devlet ve Turbo-Kapitalizm

Küreselleşmenin tanımlayıcı vasıfların birisi, ulusal devletlerin uluslararası serbest pazarlarla olan ilişkileri. Bu ilişkiler, dünya siyasi haritasını yeniden biçimlendirirlerken, siyasal bilimler literatürüne “alacakaranlık bölgeler” diye yeni bir kavram giriyor. “Alacakaranlık bölgeler”in tanımlayıcı vasıfları, o bölgelerde yaşanan hayatların çirkinliği, kabalığı ve kısalığı. Afganistan, Rusya, Çeçenistan, Doğu Timor, Kongo, Sırbistan ve Sierra Leone’nun

Daha Fazla »

“Hayır” Dediğimiz Nedir?

“Hayır” dediğimiz, Bosna’dan Filistin’e, Ruanda’ya, Afganistan’dan Çeçenistan’a, Irak’a, Guantanamo’ya, daha önceden Viet–Nam’a, vb. vb. katliamlara seyirci kalmış Birleşmiş Milletler’in Genel Sekreteri’nin dişine uygun bulduğu anlaşılan KKTC’ye yukarıda kalın hatlarıyla tarif etmeye çalıştığım sisteme duhûl etmemesi halinde, “hakemlik” dayatması, daha da vahimi bu “hakemlik”in tarafımızdan “kabul görmesi”dir… Geçtiğimiz hafta Türk Demokrasi

Daha Fazla »

“Jethro Tull” Ya Da Toprağa Geri Dönüş?

En genci 1948 doğumlu beş Britanyalı’nın kurduğu bir grup, “Jethro Tull.” Popüler müzik tarihinin eşsiz fenomenlerinden birisi olarak kabul ediliyorlar çünkü yaptıkları müzik “hard rock,” halk şarkıları, “blues” karışımı; güfte yaygın kültürün hazmedemeyeceği kadar girift ve hatta “kolay kolay çözümlenemeyecek kadar derinlikli” diyorlar, eleştirmenler. Buna karşın, 1968’den beri sahnedeler ve

Daha Fazla »

O, 4 (Dört!) Trilyon Dolar Orada Yattıkça!

Bundan yedi yıl önce, 13 Temmuz 1997’de A.B.D.’de yayınlanan “Austin American-Statesman” isimli dergide, David B. Ottaway ve Dan Morgan imzalı bir yazı çıktı. Başlığı: “Washington’un eski ağır sıkletleri Hazar petrollerine üşüşüyorlar.” (1) Ottoway-Morgan ikilisi, “20.Yüzyılın son büyük petrole hücumu” diye nitelendirdikleri bu hareketin, 4 trilyon dolar cıvarında olduğu düşünülen Hazar

Daha Fazla »

“Soykırım” ve Büyüyen “Koşer” Pazarı

15 Ocak 2003’de, Milliyet’te, Sayın Eylem Türk’ün “Türk firmaları, dualı onaylı belge peşinde” bir yazısı çıktı. Özellikle ABD’ye ihracatını artırmak isteyen gıda firmalarının, ürünlerinin Musevi dinine uygunluğunu belgeleyen “koşer” sertifikası almaya başladığına işaret eden, Türk, “koşer sertifikası” almış firmaların sayısının şimdiden 25’i bulduğunu, Türkiye’nin ABD’ye yaptığı gıda ihracatının bu yolla

Daha Fazla »

Bilkent’te Neler Dönüyor?

ROMA KULÜBÜ (The Club of Rome) 2002 Yıllık Konferansını “ortağımız ve ev sahibimiz” dediği BİLKENT UNİVERSİTESİ’nde gerçekleştiriyor. Toplantı 27-28 Ekim Tarihlerinde BİLKENT ÜNİVERSİTESİ’nde yapıldı/yapılmakta.  Türkiye’den tebliğleriyle katılanlar: Prof. Dr. İhsan Doğramacı; Prof. Dr. Suat Çağlayan; Prof. Talat Halman; Prof. Oktay Yenal; İlter Türkmen; Prof. Baran Tuncer. ROMA KULÜBÜ nedir?  ROMA

Daha Fazla »

50 Yıl Yeter

Şimdi Değilse Ne Zaman? Kuruluşun adı bu: “50 Yıl Yeter.” “Küresel Ekonomik Adalet”i sağlamak amacıyla 65 ülkeden, 185 kuruluşun oluşturduğu bir koalisyon. Amaçlarını “Eğitim ve eylem yoluyla uluslararası finans kuruluşlarının politikalarını ve uygulamalarını değiştirmek, neo-liberal ekonomik programların dayatılmasına son vermek ve kalkınma süreçlerinin demokratik ve sorumlu olmasını sağlamak” olarak tanımlıyorlar.

Daha Fazla »

Neo-Liberalizm

Şimdi Değilse Ne Zaman? Yusuf Kaplan, Beşinci Abant Platformunun sonuç bildirgesini, “Acaba şu Türkler veya müslümanlar küreselleşme gibi önemli bir konuda neler söylemişler diye merak edip de Abant metnine bakan biri, ‘bu metinde müslümanların söyledikleri kendilerine özgü bir şey yok. Mevcut küreselleşme söylemini ya doğrudan onaylıyorlar, ya da bu sürece

Daha Fazla »

İngiltere – Ekonomi (9)

TARİH, TEKERRÜR VE EKONOMİK KRİZLER Temmuz, 2001TRT 2, Belgesel Metinleri Avrupa, çok farklı bir iklimdi. Şöyle ki, ABD’nin kurulduğu günden beri liberal bir anayasa ile korunan demokrasi. “Eski Dünya” ise – Avrupa’ya böyle denirdi – eski dünya, İngiltere’si, Fransa’sı, İtalya’sı, İspanya’sı, Portekiz’i, Hollanda’sı, Belçika’sı, Avusturya-Macaristan’ı ile ayakta kalmaya çalışan bir imparatorluklar

Daha Fazla »

1998 Rusya Krizi – Ekonomi (13)

TARİH, TEKERRÜR VE EKONOMİK KRİZLER Temmuz, 2001TRT 2, Belgesel Metinleri Yüzde 2000’i aşkın enflasyon!!! Dile kolay. 1992’de Rusya kendisini böylesine korkunç – korkunç kelimesi bile yetmiyor ekonomik cinnet demek belki daha doğru – ekonomik cinnetin içinde buldu. 1991 sonbahar ve kışında Moskova’yı ziyaret edenler hatırlayacaklardır: gıda marketlerinin bomboş raflarını, uzayan kuyrukları,

Daha Fazla »

Güneydoğu Asya Kaplanları – Ekonomi (12)

TARİH, TEKERRÜR VE EKONOMİK KRİZLER Temmuz, 2001TRT 2, Belgesel Metinleri Tayland, Malezya, İndonezya ve Güney Kore… “Mucizevi” bir ekonomik gelişmenin kahramanları olarak alkışlanan, Güneydoğu Asya Kaplanları! Oysa daha ‘80lerin başlarında petrol, kauçuk, madenler gibi işlenmemiş doğal kaynaklarını ihraç eden, sıkıntı içindeki ülkelerdi. İhraç malları değer kaybediyor, ülke hükümetleri borçlarını ödemekte hayli

Daha Fazla »

Güneydoğu Asya Kaplanları – Ekonomi (11)

TARİH, TEKERRÜR VE EKONOMİK KRİZLER Temmuz, 2001TRT 2, Belgesel Metinleri Güneydoğu Asya kaplanları diyorlardı, Tayland, Malezya, İndonezya ve Güney Kore’ye. Ortak noktaları, 1980lerin ortalarından itibaren sergiledikleri “mucizevi” gelişme! 1997 Krizinin önemi de burada zaten. “Mucizevi gelişme” aylar içinde kâbusa dönüştü. Tayland Krallığı, Güney Doğu Asya’da, Tayland Körfezinde, Andaman Denizi dedikleri yerde,

Daha Fazla »

Fransa, İtilya ve IBRD – Ekonomi (10)

TARİH, TEKERRÜR VE EKONOMİK KRİZLER Temmuz, 2001TRT 2, Belgesel Metinleri 1929 Krizi patladığında, Fransa çok sayıdaki “cumhuriyet”lerinden Üçüncüsünü yaşıyordu. Üçüncü Cumhuriyet dedikleri 1870’de Almanya yenilgisinden sonra Adolf Thiers’in cumhurbaşkanlığında kurulan cumhuriyet. Thiers, 1871’de Paris komününü acımasızca dağıtmasıyla ünlüdür. Paris Komünü, malum, dünyanın ilk işçi hükümeti. Fransa’daki sınıf çatışmasının sonucunda, alternatif bir

Daha Fazla »

Kükreyen ‘20Ler – Ekonomi (1)

TARİH, TEKERRÜR VE EKONOMİK KRİZLER Temmuz, 2001TRT 2, Belgesel Metinleri Tarih her zaman tekerrür edecek diye bir şey yok, hayır. Ancak, ekonomi, siyaset gibi bazı sahalar var ki, buralarda gelişen olayların başlangıç durumlarındaki benzerlikler, sonuçlarını da benzer kılıyor. Bu nedenledir ki, çoğu kez hatalarımızdan ders alabiliyor, hatalarımızı tekrarlamama yoluna gidebiliyoruz. 

Daha Fazla »

Hitler – Ekonomi (8)

TARİH, TEKERRÜR VE EKONOMİK KRİZLER Temmuz, 2001TRT 2, Belgesel Metinleri Almanların büyük çoğunluğu, hatta SPD, ülkelerinin Birinci Dünya Savaşına girmesini destekledi. Hızlı ve kesin bir zafer bekliyorlardı ama öyle olmadı. Ağır ve kesin bir yenilgiye uğradılar. 1918 sonbaharında İmparator tahtını bıraktı, Hollanda’ya sürgüne gitti, Sosyal Demokratlar iktidara geçtiler. İktidarı bulan sosyal

Daha Fazla »

1929 Krizi Avrupa’ya Atlıyor – Ekonomi (7)

TARİH, TEKERRÜR VE EKONOMİK KRİZLER Temmuz, 2001TRT 2, Belgesel Metinleri ‘20li yılların “kükreyen” Amerika’sını dize getiren, Amerika’nın çehresini değiştiren 1929 Krizi ve onu izleyen Büyük Çöküntü gezegenimizin en büyük ekonomik buhranı olmakla kalmadı, bir de “faşizm” namındaki uğursuz uygulamayı sardı dünyanın başına. Büyük Çöküntü’den olmasaydı, Almanlar Hitler’e mahkûm kalmayabilirlerdi. Deutschland, Deutschland

Daha Fazla »

Mali Kaos ve IMF – Ekonomi (6)

TARİH, TEKERRÜR VE EKONOMİK KRİZLER Temmuz, 2001TRT 2, Belgesel Metinleri 1931-1945 yılları tarihe mali kaos yılları olarak geçti. Altın standardından çıkan ülkeler, paralarının karşılığında altın verme taahüttünden kurtulmuşlardı. Bu durumu istismar etmekten geri kalmadılar. Burada istismar etmekten kastım, paralarının değerini ekonomik değil siyasi mülahazalara göre belirlemeleridir. Örneğin, rakip ulusun mal satmasını

Daha Fazla »

Mali Kaos ve IMF – Ekonomi (5)

TARİH, TEKERRÜR VE EKONOMİK KRİZLER Temmuz, 2001TRT 2, Belgesel Metinleri 1929 KRİZİNİN GÖRÜNMEYEN YÜZÜ Birinci Dünya Savaşından önce dolar, mark, sterlin gibi ulusal para birimlerinin değerlerini simgeledikleri altın miktarı belirlerdi. Bir sterlin bir ons altının dörtte biri demektir, bir dolar bir ons altının yirmide biri anlamına gelir, gibi. Ve dileyen herkes,

Daha Fazla »

Mali Kaos – Ekonomi (4)

TARİH, TEKERRÜR VE EKONOMİK KRİZLER Temmuz, 2001TRT 2, Belgesel Metinleri 1929 KRİZİNİN GÖRÜNMEYEN YÜZÜ Ardı ardına kapanan fabrikalar, işsizlik, imaretlerin önünde bir tas çorba için kuyruğa giren insanlar, limanlarda gelmeyen kargolarını bekleyen şilepler, umutsuzluk… Bunlar 1929-1939 Büyük Çöküntü’nün gözle görünür unsurlarıydı. Ama ekonominin bir de dıştan görünmeyen cephesi vardı: uluslararası finans

Daha Fazla »

Büyük Çöküş – Ekonomi (2)

TARİH, TEKERRÜR VE EKONOMİK KRİZLER Temmuz, 2001TRT 2, Belgesel Metinleri Tek başına alındığında borsanın çöküşü ekonomiyi çökertmeye yetmemeliydi. Ancak, borsa Amerikan ekonomisinin sağlığının en iyi işareti olarak algılanıyordu. Çöküşü insanları derin bir güvensizliğe, derin bir öfkeye sürükledi. Kimi hükümeti, kimi, Amerikan Merkez Bankacılık Sistemini beceriksizlikle suçladı. Kimi, başta Başkan Hoover olmak

Daha Fazla »

Kartlar Yeniden Dağıtılıyor – Ekonomi (3)

TARİH, TEKERRÜR VE EKONOMİK KRİZLER Temmuz, 2001TRT 2, Belgesel Metinleri Bundan sonra alınan kararların tümü ekonomiyi canlandırmak, üretimi teşvik etmek amacını güttü. Örneğin, Federal İskan İdaresi, çiftçilerin ve ev sahiplerinin ipotek borçlarına kefil olurken, Federal Acil Yardım İdaresi yardım fonlarını yerel idarelere devretti. Sivil Çevre Koruma Birlikleri adındaki kuruluş 2,5 milyon

Daha Fazla »